Uit de klei getrokken

Uit de klei getrokken

Voor de derde keer zal er in ons Historisch Centrum in boerderij “Dahlia Maarse‘ op Uiterweg 32 een thematentoonstelling worden ingericht. Het voorstel was om eens wat meer bodemvondsten uit Aalsmeer tentoon te stellen. Nu zijn er in Aalsmeer niet zoveel opgravingen gedaan, en eigenlijk zijn er ook nooit aansprekende vondsten gedaan. Stichting Oud Aalsmeer heeft archeologische opgravingen gedaan in Kalslagen, in de tuin van de voormalige burgemeesterswoning in de Dorpsstraat en recentelijk op het terrein waar fietsenmaker Peterson gevestigd was. Iedere keer hebben wij dit gedaan onder leiding van archeoloog Jan van Doesburg. Een echte spectaculaire vondst was een pelgrimshoorn welke ook in ons Historisch Centrum te bewonderen is. Bij elke opgraving kwamen er pijpenkoppen tevoorschijn. Een archeoloog vindt graag pijpenkoppen omdat deze vrij nauwkeurig te dateren zijn. Bijna van alle pijpenkoppen is de datering te vinden, hetzij door de vorm, de hielstempeltjes of merken.

Overal op het land kun je pijpenkoppen vinden. Vroeger was er hoofdzakelijk organisch afval, dat over het land gegooid werd als meststof. Veel afval werd ook gewoon in de sloot gedumpt. Met het opbaggeren van bagger uit de Poel komen er dan ook veel pijpenkoppen tevoorschijn en ze vallen goed op in de zwarte bagger.

Bodemvondsten in Aalsmeer

Vanuit het bestuur kwam de vraag of ik een thematentoonstelling wilde inrichten, met de nadruk op de bodemvondsten in Aalsmeer. Nu heb ik zelf honderden pijpen gevonden in Aalsmeer en omgeving. Ook van alle eeuwen dat ze gemaakt zijn. Op het moment zijn we druk doende de vitrines in te richten. Als we alle vitrines met pijpenkoppen zouden vullen dan zou het een saaie bedoening worden. In overleg met de deskundigen van de PKN (een heuse kleipijpenclub: “Pijpelogische Kring Nederland), met name Fred Tijmstra hebben wij vier vitrines ingericht. De eerste vitrine zal gevuld worden met bodemvondsten uit Aalsmeer en wat wijdere omgeving, aangevuld met wat pijpen om het verhaal compleet te maken. In deze vitrine zijn ook wat pijpen opgenomen uit andere verzamelingen, maar wel uit Aalsmeer. Met name van de akker ‘Rozijntje’ en uit het Oosteinderweg-gebied. De tweede vitrine wordt ingericht met pijpenmakersgereedschap en de fabricage van pijpen. Hier worden authentieke gereedschappen getoond.

De derde vitrine zal gevuld worden met komplete pijpen van de vier laatste grote pijpenfabrieken uit het begin van de 20e eeuw. Materiaal van de fabrieken ‘Goedewaagen’, ‘de Jong’, ‘v.d. Want’ en ‘Trump Bergmans’. De laatste vitrine wordt eigenlijk een verzameling van tabaksvaria deels uit eigen collectie en een aangevuld door Fred Tijmstra. Hier vindt u pijpen uit Zuid-Amerika, Amerika en Afrika. Er is zelf een echte ‘takkenpijp’ te bewonderen. Kortom een heel scala van bijzondere objecten die met het roken van tabak te maken hebben, uit de tijd dat men dacht dat roken nog gezond was. Het geheel van de thematentoonstelling wordt compleet gemaakt met vijf wandpanelen die met de vitrines één geheel vormen.

De opgravingen die ik zelf gedaan heb komen van de afgraving van de Geijlwijckerdijk bij de VBA, speciaal waar de toegang tot de VBA is en waar de fustloods staat. Ook diverse seringenkwekers weten van mijn hobby en regelmatig krijg ik een telefoontje dat er weer iets gevonden is. Bij deze nogmaals dank! U ziet wat er van komen kan. De opening van de tentoonstelling zal gelijktijdig plaatsvinden met de opening van de Historische Tuin op 22 april. De tentoonstelling is tot 7 oktober te bekijken.

– Frans Janssens